Xoang là những khoảng không gian chứa đầy không khí, nằm ở sau mũi, má và trán. Chúng có nhiệm vụ sản xuất ra dịch nhầy để bảo vệ đường mũi khỏi các chất gây dị ứng và chất ô nhiễm. Viêm xoang diễn ra khi có những tác nhân như vi khuẩn, virus xâm nhập và gây ra nhiễm trùng tại các xoang này. Khi đó, tình trạng sưng, viêm sẽ làm cho chất nhầy và không khí bị tắc nghẽn lại bên trong, tăng áp lực trong xoang và gây ra đau nhức ở mũi, má hay trán. Vậy sử dụng thuốc có thể làm giảm bớt đau nhức, khó chịu khi bị viêm xoang không? Các loại thuốc trị viêm xoang hiện nay bao gồm những loại nào? Hãy cùng Hello Bacsi khám phá qua bài viết dưới đây nhé!

Nguyên nhân gây viêm xoang

Để điều trị viêm xoang hiệu quả, điều quan trọng nhất là phải tìm được nguyên nhân gây ra tình trạng này. Ví dụ, khi bạn bị viêm xoang do liên quan đến dị ứng thì chỉ sử dụng thuốc thông mũi sẽ không chữa trị được triệt để. Nếu các triệu chứng viêm xoang kéo dài nhiều ngày, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh. Đôi khi, bạn cần thực hiện thêm vài xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, chụp CT hay MRI để biết được nguyên nhân chính xác. Cách điều trị viêm xoang tốt nhất là kết hợp giữa nhiều phương pháp khác nhau, điển hình là dùng thuốc trị viêm xoang cùng với các phương pháp tự chăm sóc, hỗ trợ trị liệu. Mục tiêu chính là làm giảm viêm ở đường mũi và mở rộng các xoang để quá trình dẫn lưu chất nhầy diễn ra dễ dàng hơn. Bác sĩ sẽ điều trị thêm tình trạng nhiễm trùng (nếu có) và cố gắng giảm bớt các triệu chứng sổ mũi, nghẹt mũi ở người bệnh. Kiểm soát viêm xoang cấp tính và mạn tính có những điểm khác nhau nhưng các thuốc điều trị có thể tương tự nhau.

Các loại thuốc trị viêm xoang phổ biến

Thuốc viêm xoang: Nước muối sinh lý hay các dung dịch rửa mũi

Sử dụng nước muối xịt, rửa mũi sẽ giúp loại bỏ chất nhầy dư thừa bên trong cũng như vi khuẩn ra khỏi mũi dễ dàng hơn. Việc này tạm thời làm giảm các triệu chứng nghẹt mũi và nhỏ giọt sau mũi. Đồng thời, các tác nhân từ môi trường bên ngoài tấn công vào niêm mạc mũi cũng được cuốn trôi. Các bác sĩ thường khuyên bạn nên rửa mũi sạch sẽ trước khi sử dụng các thuốc xịt mũi để đảm bảo hiệu quả điều trị viêm xoang. Sau khi vệ sinh mũi cẩn thận, bạn có thể sử dụng các thuốc dạng xịt theo chỉ định. Đây là một trong những thuốc trị viêm xoang phổ biến và dễ dùng nhất.

Thuốc điều trị viêm xoang: Thuốc xịt mũi chứa steroid

Thuốc xịt mũi chứa steroid giúp giảm bớt viêm mũi cũng như giảm sản xuất ra quá nhiều chất nhầy. Từ đó, người bệnh cảm thấy đỡ nghẹt mũi hơn và dễ dàng “tống” chất nhầy ra ngoài. Lưu ý, nhóm thuốc trị viêm xoang này không giúp giảm bớt triệu chứng ngay lập tức mà cần sử dụng thường xuyên trong vài tuần để có hiệu quả. Nếu bạn bị viêm xoang mạn tính, sử dụng thuốc xịt mũi chứa steroid hàng ngày có thể giúp kiểm soát tốt bệnh. Thế nhưng, khi bị viêm xoang theo từng đợt, bạn chỉ cần sử dụng thuốc viêm xoang này trong thời gian ngắn.

Kết hợp giữa dung dịch rửa mũi và thuốc xịt mũi sẽ mang lại hiệu quả cao nhất cho những người có vấn đề về mũi và xoang. Các thuốc xịt mũi chứa steroid bao gồm các hoạt chất sau:

• Fluticasone
• Triamcinolone
• Flunisolide
• Mometasone
• Budesonide
• Ciclesonide
• Beclomethasone

Khi sử dụng đúng cách, thuốc xịt mũi chứa steroid khá an toàn và mang lại kết quả như mong đợi. Tuy nhiên, bạn có thể gặp phải một số tác dụng không mong muốn như khô mũi và chảy máu cam.

Các chuyên gia khuyên rằng bạn nên phun thuốc vào giữa các hốc mũi thay vì dọc theo vách ngăn mũi ở giữa.

Thuốc giảm đau

Một vài thuốc giảm đau, hạ sốt cũng có thể có tác dụng cho người bị viêm xoang, đặc biệt là với các đợt cấp tính. Bác sĩ có khi cho bạn sử dụng một số thuốc trị viêm xoang như paracetamol, ibuprofen, aspirin hoặc kê đơn những loại thuốc khác có tác dụng mạnh hơn. Tuy nhiên, có những người mắc bệnh hen suyễn thường nhạy cảm với ibuprofen hoặc aspirin nên bạn cần nói chuyện với bác sĩ trước khi muốn sử dụng các thuốc viêm xoang này.

Thuốc kháng sinh

Kháng sinh là các chất dùng để điều trị nhiễm khuẩn. Một số trường hợp viêm xoang có nguyên nhân cơ bản là do vi khuẩn gây nên thì sẽ thích hợp sử dụng. Khi đó, việc điều trị có thể khó khăn và vi khuẩn thường phát triển mạnh trong các khu vực ấm, ẩm và tối ở các hốc xoang. Tình trạng nhiễm trùng này thường sẽ đáp ứng với thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, bạn có khi cần điều trị trong vòng 1–3 tuần hoặc lâu hơn. Việc lựa chọn kháng sinh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như: dị ứng, các thuốc kháng sinh đã từng sử dụng trước đây và triệu chứng bệnh. Đôi lúc, bác sĩ sẽ lấy chất nhầy từ mũi bạn để nuôi cấy và định danh vi khuẩn. Xét nghiệm này cũng giúp việc lựa chọn kháng sinh sử dụng hiệu quả hơn. Phần lớn trường hợp viêm xoang (nhiễm trùng đường hô hấp trên) được điều trị thành công mà không cần phải sử dụng kháng sinh. Do đó, bạn không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi mà không có chỉ định từ bác sĩ. Điều này có thể gây ra tình trạng đề kháng kháng sinh, làm mất hiệu quả điều trị của thuốc trị viêm xoang.

Thuốc thông mũi

Nhóm thuốc chữa viêm xoang này có nhiều dạng bào chế khác nhau, như viên nén, siro uống hoặc dạng xịt với công dụng giảm tạm thời triệu chứng nghẹt mũi do mở rộng xoang hơn. Thuốc thông mũi tác dụng tại chỗ dạng xịt có thể mang lại hiệu quả tức thì khi giảm bớt sưng ở các mô ở mũi, giúp dễ thở hơn. Tuy nhiên, các thuốc này chỉ nên sử dụng trong 2–3 ngày liên tiếp vì nếu dùng lâu hơn sẽ gây phản tác dụng, khiến bạn nghẹt mũi trầm trọng hơn. Thuốc thông mũi dùng toàn thân cũng có tác dụng làm giảm sưng niêm mạc mũi, giúp quá trình dẫn lưu chất nhầy diễn ra dễ dàng hơn. Tuy nhiên, do nồng độ thuốc trong máu cao nên có nhiều khả năng gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Bạn có thể bị tăng huyết áp, lo lắng, mất ngủ, gặp các vấn đề ở tuyến tiền liệt (nam giới)… Do đó, bạn nên thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng nhóm thuốc này.

Thuốc kháng histamin

Thuốc kháng histamin hoạt động dựa trên cơ chế ngăn cho histamin gắn kết với thụ thể gây ra những tác động tiêu cực đến cơ thể. Histamin là một chất hóa học trung gian được phóng thích trong các phản ứng dị ứng. Các thuốc kháng histamin cũng có nhiều dạng bào chế khác nhau như dạng xịt, dạng viên uống hoặc siro. Công dụng của nhóm thuốc này là làm giảm bớt các triệu chứng dị ứng khi hắt hơi, ngứa mắt và mũi, giảm nghẹt mũi và sản xuất chất nhầy. Bác sĩ có thể kê thêm các thuốc trị viêm xoang này, nhất là khi có xuất hiện dị ứng.

Các thuốc kháng histamin phổ biến bao gồm:

• Loratadine
• Chlorpheniramine
• Diphenhydramine
• Desloratadine
• Fexofenadine
• Cetirizine
• Azelastine
• Olopatadine

Thuốc biến đổi leukotriene (Leukotriene modifiers)

Leukotriene tham gia vào quá trình viêm ở mũi, xoang, phổi, mắt và da. Thuốc biến đổi leukotriene sẽ giúp giảm bớt tình trạng viêm mũi và xoang. Bạn có thể sử dụng các thuốc trị viêm xoang này khi có polyp mũi và nhạy cảm với aspirin. Đôi lúc, thuốc biến đổi leukotriene được dùng phối hợp với thuốc xịt mũi và thuốc kháng histamin.

Nhóm thuốc biến đổi leukotriene bao gồm:

• Montelukast
• Zileuton

Lưu ý, men gan có thể tăng lên khi sử dụng zileuton nên bạn cần thực hiện các xét nghiệm theo dõi chức năng gan thường xuyên.

Steroid tác dụng toàn thân

Các thuốc steroid có tác dụng toàn thân đôi khi được sử dụng để điều trị viêm mũi và xoang nghiêm trọng, chẳng hạn như polyp mũi. Đường sử dụng của nhóm thuốc này có thể là uống hoặc tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch. Vì có tác dụng toàn thân nên các thuốc steroid này mang lại hiệu quả mạnh, nhanh trong điều trị các vấn đề ở mũi và xoang. Thế nhưng, đi kèm theo đó là rất nhiều tác dụng phụ tiềm ẩn, bao gồm đục thủy tinh thể, huyết áp cao, tăng đường huyết, thay đổi tâm trạng, kích thích dạ dày, loãng xoang, thay đổi thị lực và kinh nguyệt không đều. Nếu phải sử dụng thuốc steroid tác dụng toàn thân trong thời gian dài, bạn cần quan tâm nhiều đến những tác dụng phụ kể trên. Thông thường, việc sử dụng nhóm thuốc steroid phải tuân theo liều lượng mà bác sĩ chỉ định. Khi muốn ngừng thuốc hoàn toàn, bạn phải giảm liều từ từ để tránh xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

Các cách hỗ trợ điều trị viêm xoang tại nhà

Mặc dù các thuốc trị viêm xoang có thể mang lại hiệu quả tốt nhưng trong nhiều trường hợp, người bệnh có khả năng tự khỏi bệnh mà không cần điều trị y khoa. Sau đây là một số phương pháp bạn có thể thực hiện tại nhà để giảm bớt các triệu chứng viêm xoang hay hỗ trợ đẩy nhanh quá trình chữa bệnh khi đang dùng các loại thuốc trị viêm xoang:

• Sử dụng máy tạo độ ẩm
• Hít thở qua làn hơi nước (khi tắm nước nóng hoặc xông hơi mặt)
• Chườm khăn ấm lên mặt
• Dùng dung dịch nước muối vệ sinh xoang mũi
• Uống nhiều nước
• Nghỉ ngơi nhiều

Một vài người có thể có thêm các mẹo khác để giảm bớt triệu chứng viêm xoang nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu bạn thấy bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn hoặc kéo dài nhiều ngày mà không được cải thiện, hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã có thêm thông tin về những nhóm thuốc trị viêm xoang thường được sử dụng cũng như các lưu ý cần biết.